Reformacja a rozwój nauk humanistycznych – kartografia – spotkanie PTEw

„Reformacja a rozwój nauk humanistycznych – kartografia” to temat spotkania żorskiego oddziału PTEw, które odbyło się 22 lutego 2020r.

Zagadnienie to omówił Józef Król, prezes Zarządu Głównego PTEw. Nawiązując do tematu; rozwój naukhumanistycznych poprzedzał nowy ruch religijno-społeczny zapoczątkowany w Niemczech przez dr Marcina Lutra. Była to Reformacja – proces mający na celu odnowę chrześcijaństwa, przejaw reakcji na negatywne zjawiska w hierarchii kościelnej i upadek moralny duchowieństwa.

Program naprawy Kościoła, postulaty i punkty do dyskusji zawarł M. Luter w 95 tezach, które ogłosił w Wittenberdze w 1517 roku. Dzięki wynalazkowi druku przekonania M. Lutra szybko rozpowszechniły się wkrajach Zachodu i zjednały mu wielu zwolenników poza obszarem Europy. Współpracownikiem i przyjacielem reformatora był Filip Melanchton, niemiecki uczony, profesor i humanista, który wraz z M. Lutrem dokonali przełomu na płaszczyźnie teologii, nauki i pedagogiki. Szczególną zasługą M.Lutra było dzieło przetłumaczenia Pisma Świętego na język niemiecki, dzięki czemu stanowiło ono podstawę do nauki wszkołach niższych i wyższych. Filip Melanchton w duchu reformacji i humanizmu dokonał reorganizacji szkolnictwa, nadając niemieckim szkołom nowy kierunek rozwojowy w zakresie metod nauczania i pedagogiki. Był autorem wielu podręczników, wprowadził w szkołach układ klasowy a w szkolnictwie wyższym system semestralny do dziś aktualny i stosowany.

F. Melanchton w 1530 roku sformułował pierwsze protestanckie wyznanie wiary, stając się zarazem autorem Konfesji Augsburskiej. Reformacja jako całość przyczyniła się znacznie do rozkwitu kultur, zwłaszcza języków narodowych, oświaty i muzyki kościelnej a także do rozwoju idei tolerancji religijnej.

W dalszej części wykładu J.Król przedstawił kwestię kartografii, której znaczący rozwój przypada na drugą połowę XIX wieku i wiąże się bezpośrednio z nowymi technikami i przyrządami pomiarowymi. Oglądaliśmy mapy wybitnego geografa Eugeniusza Romera, który jako jeden z pierwszych kartografów tworzył mapy przedstawiające rzeźbę terenu, używając w swej technice odpowiedniej skali barw. Stosowane przez niego metody stały się podstawą nauczania sztuki kartograficznej. Pokazane były też mapy Orteliusza, mapy Wacława Grodeckiego, rękopiśmienna mapa z XVIII wieku oraz egzemplarze map tematycznych w tym: drogowych, kolejowych i historycznych. Prelekcja o kartografii i bogato przedstawiona kolekcja map są świadectwem, że polska kartografia osiągnęła najwyższy poziom międzynarodowy.

Elżbieta Sitek