Jak mówi Biblia?

Hebrajska retoryka biblijna – to tytuł marcowego spotkania PTEw.Temat przedstawiony został przez Dariusza Czyszczonia, który znany jest nam jako pomysłodawca i organizator wystawy „Historia Biblii” (wystawabiblii.pl). Wystawę mogliśmy oglądać w maju 2017 w żorskim muzeum.

Prelegent w przystępny i obrazowy sposób przedstawiał zebranym ten niełatwy temat. Na wielu przykładach pokazane zostały podstawowe reguły czytania Pisma Świętego. Starożytni stosowali dwie podstawowe zasady, jedną z nich było zestawianie ze sobą dwóch kontrastujących historii lub wątków tzw. paralelizm. Można go dostrzec np. w przypowieści o wdowim groszu, synu marnotrawnym i o zagubionej owcy.

Inna stosowana w tekstach biblijnych konstrukcja to chiazm, co oznacza, że dana myśl czy fraza była powtarzana w tekście dwa razy, np. „Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam” /J 6, 47/. Taka konstrukcja tekstu miała na celu zaakcentowanie danej myśli, aby czytający bądź słuchający zwrócił szczególną uwagę na daną frazę, podkreślając jej rolę w tekście.

Inną często stosowaną w Biblii konstrukcją są przypowieści. Historie celowo były ze sobą skontrastowane, tak aby zapadły w pamięć słuchającego, tak jak w dwóch przypowieściach o Łazarzu i bogaczu.

Stosowano również w hebrajskim tzw. konstrukcję „maszal” czyli powiedzenie mędrca zagadkę lub pytanie. Celowo stosowano takie narzędzia aby zaangażować czytelnika, skłonić go do odpowiedzi na zadawane pytania. (por. Łk.14.28-34).

Wspólnie z prelegentem zebrani przeanalizowali kilka tekstów, tj. Ps 1, Mk 10.13-16, Łuk. 11.29-32.

W starożytności czytano Biblię na głos, Żydzi mieli w zwyczaju czytanie wybranego fragmentu pisma na głos dwukrotnie, a nawet trzykrotnie, wszystko w celu lepszego zrozumienia. Do XIII wieku nie było w Biblii podziału na rozdziały, a dopiero w XVI w powstał podział na wersety, w związku z tym w przeszłości nie czytano krótkich urywków z pisma, ale całe księgi. Obecny podział ułatwia odnalezienie danego fragmentu, ale też skraca często nasze czytanie. Zachęcamy wszystkich do częstego czytania Biblii, najlepiej dłuższych fragmentów, całych rozdziałów.

Myślę, że ten krótki wykład znacznie rozświetlił nam temat sposobu czytania Słowa Bożego. Pan Dariusz podał wiele praktycznych informacji, w jaki sposób czytać i rozumieć czytany tekst. Zachęcił także zebranych do częstego czytania Biblii, najlepiej na głos, bo właśnie w taki sposób łatwiej zapamiętujemy dany fragment. Dobrą praktyką jest także uczenie się tekstów na pamięć.

Z ostatniego spotkania wypływa jeden wniosek – czytajmy Biblię!

Relacja: Teresa Gola