Oto najstarszy czynny cmentarz w naszym mieście.

Spośród najstarszych cmentarzy w naszym mieście wymienić należy:

• cmentarz żydowski: założony w 1814 roku; jest na nim pochowanych co najmniej 668 osób, od wielu lat jednak nie odbywają się na nim już pochówki;
• cmentarz katolicki przy ul. Klimka: służył do pochówków od 1824 do 1923 roku; pochowanych na nim jest ponad 13 tysięcy zmarłych;
• cmentarz ewangelicki: założony wraz z parafią w 1851 r., w sąsiedztwie ówczesnego kościoła; to podwójne wydarzenie upamiętnia postawiony pół wieku później w centrum nekropolii krzyż z napisem: „Wzniesiono ku czci 50-lecia parafii – 5 lipca 1901”.

Dziś cmentarz ewangelicki jest najstarszą czynną nekropolią na terenie miasta, zaliczaną do cennych zabytków. Znajdują się tu XIX-wieczne i pochodzące z początku XX wieku nagrobki osób, które w znaczący sposób zapisały się w historii Żor i społeczności ewangelickiej. Wśród nich wymienić należy:

• rodzinę baronostwa Durant de Sénégas – właścicieli Baranowic i Osin (pierwszym pochowanym na cmentarzu był baron Emil von Durant, landrat powiatu rybnickiego w latach 1834-1860);
• Martha Rabe (1885-1895) – unikatowy w skali żorskich cmentarzy, pseudobarokowy nagrobek, wyrzeźbiony w kamieniu przez anonimowego mistrza sztuki cmentarnej, obecnie znajduje się po lewej stronie alejki prowadzącej do budynku gospodarczego;
• Elise Missfelder (186…-1891) – żona pastora Emila Missfeldera, proboszcza parafii w latach 1887-1894;
• grób z książką – inskrypcja na grobie została po wojnie uszkodzona, skuto niemieckojęzyczny napis; można tylko odczytać datę 26.06.1892 r.
• Albert Benecke (1851-1910) – właściciel majątku ziemskiego w Folwarkach, kurator parafii ewangelickiej;
• Ernst Gaertner (1861-1912) – na jego mogile zachował się nagrobek wykonany z surowego, ciosanego, jednolitego kamienia z uszkodzonym napisem; zmarły był właścicielem mleczarni;
• Ernst Jäkel (1839-1912) – w latach 1859-1909 był nauczycielem w miejscowej szkole, pełnił też funkcję organisty w kościele ewangelickim;
• Karoline Thomas (1848-1915) – mieszkanka Palowic; jej mąż Jan był zarządcą tamtejszego dworu, zwanego potocznie zamkiem;
• Heinrich Eras (1881-1920) – architekt i budowniczy. Jego nagrobek wykonano z surowego, ciosanego kamienia;
• Marta Elżbieta Müller (1925-1928) – zaledwie 3-letnia, najstarsza córka pastora Martina Müllera i jego żony z d. Gade.

Obecnie na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Żorach, w otoczeniu zieleni, znajduje się ponad 250 grobów.

Autor: Jan Delowicz | Opracowanie: Tomasz Marek